Miedzynarodowa Konferencja / Internationale Tagung

Badania architektoniczne - historia i perspektywy rozwoju
Historische Bauforschung - Geschichte und Entwicklungsperspektiven

Der Lehrstuhl für Denkmalpflege der Nikolaus-Kopernikus-Universität in
Thorn veranstaltet vom 19.-21. September 2013 eine internationale Tagung
unter dem Titel "Historische Bauforschung - Geschichte und
Entwicklungsperspektiven". Die Aufnahme dieses Themas ist Ausdruck der
Sorge um das Schicksal der Architekturdenkmäler in einer Zeit, in der
der denkmalpflegerische Diskurs dominiert wird von Überlegungen über die
gesellschaftlichen, politischen und wirtschaftlichen Funktionen des
kulturellen Erbes.

Um nicht die Ziele und Methoden der Handlungen aus dem Auge zu
verlieren, die für die Entstehung und Entwicklung der Denkmalpflege
entscheidend waren, schlagen wir eine Rückkehr zur Reflexion über das
Objekt vor - das Denkmal im ganzen Reichtum seiner materiellen Substanz.
Gerade die historische Bauforschung erlaubt, die Geschichte eines
Denkmals zu rekonstruieren, die einzelnen Bauphasen zu identifizieren
sowie den Umfang der Veränderungen und Überformungen zu definieren. Die
Realisierung dieser Ziele kann zur Formulierung der denkmalpflegerischen
Zielstellung und ihrer Ausführung führen, die erlaubt, die Denkmalwerte
im Kreislauf der gegenwärtigen Kultur zu bewahren.

Dank der wissenschaftlichen Entwicklung und der Anwendung neuer
Technologien wurde das Gebiet der historischen Bauforschung um neue
Erkenntnismöglichkeiten bereichert. Ziel der in Thorn stattfindenden
Tagung ist eine Bilanz der bisherigen Leistungen, ein
Erfahrungsaustausch sowie die Bildung einer Grundlage der Zusammenarbeit
zur Verbesserung der Methoden der historischen Bauforschung.

In der Anlage übersenden wir Ihnen ein detailliertes Programm der
Tagung. Drei Teilnahmevarianten sind möglich:
1. Variante: 450 PLN, darin Teilnahme an der Tagung, Tagungsmaterialien,
feierliches Abendessen, 3 Mittagessen, Konzert, Vorstellung der
Forschungsmethoden an ausgewählten Denkmalen in Thorn.
2. Variante: 350 PLN, darin Teilnahme an der Tagung, Tagungsmaterialien,
feierliches Abendessen, Konzert, Vorstellung der Forschungsmethoden an
ausgewählten Denkmalen in Thorn.
3. Variante: 200 PLN, darin Teilnahme an der Tagung, Tagungsmaterialien.

Das Anmeldeformular sowie eventuelle Fragen zur Organisation der Tagung
erhalten Sie unter folgender Adresse: konf.bad.archgmail.com

Die Teilnehmergebühr unter Angabe des Vor- und Nachnamens sowie des
Zusatzes "Historische Bauforschung" bitten wir bis zum 30. Juli 2013 auf
folgendes Konto zu überweisen: Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu,
Bank Millennium S.A. Warszawa, SWIFT: BIG B PL PW, IBAN: PL45 1160 2202
0000 0000 3174 8579


Czwartek, 19 września / Donnerstag, 19. September

09.00-10.00
rejestracja uczestników / Anmeldung der Teilnehmer

10.00-11.00
powitanie uczestników i wystąpienie / Begrüßung der Gäste und Eröffnung
der Tagung
- Jego Magnificencji Rektora UMK prof. dr hab. Andrzeja Tretyna
- Dziekana Wydziału Sztuk Pięknych, dr hab. Elżbiety Basiul, prof. UMK
- Dyrektora Instytutu Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa, dr hab.
Elżbiety Jabłońskiej, prof. UMK
- Kierownika Zakładu Konserwatorstwa, dr hab. Janusza Krawczyka, prof.
UMK

11.00-11.20
Ulrich Schaaf
"Badania architektoniczne - historia i perspektywy rozwoju” -
wprowadzenie w problematykę konferencji ("Historische Bauforschung -
Geschichte und Entwicklungsperspektiven” - Einführung in die
Tagungsproblematik)

11.20 - 12.00
przerwa na kawę / Kaffeepause


Blok tematyczny I / Themenblock I
Historia badań architektonicznych / Geschichte der historischen
Bauforschung

12.00 - 12.30
Marian Arszyński (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruń)
Słów kilka o początkach rozwoju badań architektonicznych (Einige
Anmerkungen zum Beginn der Entwicklung der historischen Bauforschung)

12.00- 13.00
Paweł Detlloff (Instytut Sztuki PAN, Kraków)
Badania Wawelu, ich dzieje i znaczenie w konserwacji i restauracji Zamku
Królewskiego (Die Erforschung des Wawel, ihre Geschichte und Bedeutung
für die Konservierung und Restaurierung des Königsschlosses in Krakau)

13.00-13.30
Bernard Jesionowski (Muzeum Zamkowe w Malborku)
Badania architektoniczne prowadzone na Zamku w Malborku w XIX i XX
wieku. Ocena ich poprawności metodologicznej i skuteczności warsztatowej
(Historische Bauforschung in der Marienburg im 19. und 20. Jahrhundert.
Die Beurteilung ihrer methodologischen Korrektheit und
Arbeitseffektivität)

13.30-14.00
dyskusja i podsumowanie / Diskussion und Resümee

14.00-15.00
przerwa obiadowa / Mittagspause


Blok tematyczny II / Themenblock II
Współczesne metody i formy dokumentacji badań architektonicznych /
Gegenwärtige Methoden und Dokumentationsformen der historischen
Bauforschung

15.00-15.30
Maria Brykowska (Politechnika Warszawska)
Badania historyczno-architektoniczne do prac konserwatorskich (Die
Bedeutung der historischen Bauforschung für denkmalpflegerische
Maßnahmen)

15.30-16.00
Alexandra Druzynski v. Boetticher (Universität Cottbus)
Die Möglichkeiten der modern Bauaufnahme und ihre Bedeutung für die
Bauforschung (Możliwości współczesnych metod inwentaryzacji
pomiarowo-rysunkowej i ich znaczenie dla badań architektonicznych)

16.00-16.30
Bożena Zimnowoda-Krajewska (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Badania architektury ceglanej - kryteria analityczne i interpretacja
graficzna wniosków (Die historische Erforschung der Ziegelarchitektur -
Kriterien der Analyse und graphische Interpretation der Ergebnisse)

16.30-17.00
przerwa na kawę / Kaffeepause

17. 00 -17.30
Achim Todenhöfer (Büro für Bauforschung und Denkmalpflege, Halle)
Historischer Werksteinbau. Bauhistorische Untersuchungsmethoden und
Dokumentationsformen in Theorie und Praxis am Beispiel des Magdeburger
Doms (Historyczne budownictwo z ciosów kamiennych. Metody badań
architektonicznych i formy dokumentacji w teorii i praktyce na
przykładzie katedry magdeburskiej)

17. 30-18.00
Ulrich Schaaf (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Metody i formy dokumentacji badań architektonicznych na przykładzie
konstrukcji szkieletowej śląskich Kościołów Pokoju (Methoden und
Dokumentationsformen der historischen Bauforschung am Beispiel des
Fachwerks der schlesischen Friedenskirchen)

18.30- 19. 00
Aleksander Konieczny (Toruń)
Metody i formy dokumentacji badań architektonicznych na przykładzie
konstrukcji zrębowej (Methoden und Dokumentationsformen der historischen
Bauforschung am Beispiel des Blockholzbaues)

19.00-19.30
dyskusja i podsumowanie / Diskussion und Resümee

20.00
wieczorne spotkanie / Abendliche Zusammenkunft


Piątek, 20 września / Freitag, 20. September

Blok tematyczny III / Themenblock III
Badania towarzyszące / Begleitende Untersuchungen
Część I - Badania historyczne / Historische Untersuchungen

09.30- 10.00
Emanuel Okoń (Muzeum Okręgowe w Toruniu)
"Blaski i cienie” wykorzystania źródeł pisanych, ikonograficznych i
kartograficznych w badaniach architektonicznych na wybranych przykładach
("Glanz und Schatten" der Nutzung schriftlicher, ikonographischer und
kartographischer Quellen in der historischen Bauforschung an
ausgewählten Beispielen)

10.00-10.30
Karolina Zimna-Kawecka (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Historia technik budowlanych jako podstawowy element przygotowania
merytorycznego badaczy zabytków architektury (Geschichte der Bautechnik
als grundsätzliches Element der inhaltlichen Vorbereitung der Erforscher
der Architekturdenkmale)

10.30-11.00
Elżbieta Pilecka (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Zdefiniowany przedmiot badań naukowych a "ułomek z przeszłości”.
(Konceptualne ujęcia przemian detali architektonicznych w czasie i
możliwości ich wykorzystania w badaniach oraz praktyce konserwatorskiej)
(Der definierte Gegenstand der wissenschaftlichen Forschung und das
"Bruchstück der Vergangenheit" [Konzeptuelle Auffassungen der Wandlungen
architektonischer Details in der Zeit und die Möglichkeiten ihrer
Nutzung in der Forschung und denkmalpflegerischen Praxis])

11.00-11.30
przerwa na kawę / Kaffeepause


Część II - Badania technologiczne / Technische Untersuchungen

11.30-12.00
Jadwiga Łukaszewicz (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Badania konserwatorskie-metodyka, możliwości i ograniczenia
(Denkmalpflegerische Untersuchungen - Methodik, Möglichkeiten und
Grenzen)

12.00-12.30
Karl-Uwe Heuβner, (Deutsches Archäologisches Institut, Berlin)
Geschichte in Jahrringen - Dendrochronologie (Historia w słojach
rocznych - dendrochronologia)

12.30-13.00
Maria Rudy (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Badania technologiczno-konserwatorskie dekoracyjnych elementów
krzyżackiej architektury zamkowej na wybranych przykładach
(Denkmalpflegerisch-technische Untersuchungen dekorativer Details der
Architektur der Kreuzritterburgen an ausgewählten Beispielen)

13.00-13.30
Jarosław Rogóż (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Zastosowanie techniki radarowej do badań obiektów architektury (Die
Anwendung der Radaruntersuchung zur Erforschung architektonischer
Gebäude)

14.00-14.30
dyskusja i podsumowanie / Diskussion und Resümee

14.30-15.30
przerwa obiadowa / Mittagspause


Blok tematyczny IV / Themenblock IV
Wykorzystanie badań architektonicznych w pracach naukowych i
konserwatorskich / Die Bedeutung der historischen Bauforschung für die
Architekturgeschichte und die Denkmalpflege

15.30-16.00
Jan Tajchman, Joanna Kucharzewska (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w
Toruniu)
Znaczenie wyników badań architektonicznych w pracach konserwatorskich na
wybranych przykładach (Die Bedeutung der historischen Bauforschung für
denkmalpflegerische Maßnahmen an ausgewählten Beispielen)

16.00-16.30
Antoni Kąsinowski (Poznań)
Badacze i interpretacje (Forscher und Interpretationen)

16.30-17.00
Edwin Orsel (Gmeente Leiden)
Bauforschung in Leiden, Anwendung und Probleme in der Praxis der
Denkmalpflege (Badania architektoniczne w Lejdzie; zastosowanie i
problemy w praktyce konserwatorskiej)

17.00-17.30
przerwa na kawę / Kaffeepause

17.30-18.00
Marek Łukacz (Kraków)
Przemiany przestrzenne gotyckich domów mieszczańskich Krakowa w świetle
wyników badań architektonicznych (Räumliche Wandlungen mittelalterlicher
Bürgerhäuser in Krakau im Lichte der historischen Bauforschung)

18.00-18.30
Zbigniew Nawrocki (Toruń)
Toruńska kamienica mieszczańska w świetle wyników badań
architektonicznych (Das Thorner Bürgerhaus im Lichte der historischen
Bauforschung)

18.30-19.00
dyskusja i podsumowanie / Diskussion und Resümee

20.00
koncert / Konzert


Sobota, 21 września / Samstag, 21. September

Blok tematyczny IV / Themenblock IV
Wykorzystanie badań architektonicznych w pracach naukowych i
konserwatorskich / Die Bedeutung der historischen Bauforschung für die
Architekturgeschichte und die Denkmalpflege - Fortsetzung

09.00-09.30
Maciej Prarat (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Rozwój domów podcieniowych nad Dolną Wisłą (XVIII-XIX w.) oraz ich
problematyka konserwatorska w świetle wyników badań
historyczno-architektonicznych (Die Entwicklung der Laubenhäuser im
Unteren Weichseltal [18.-19. Jh.] sowie ihre denkmalpflegerische
Problematik im Lichte der historischen Bauforschung)

09.30-10.00
Lorenz Frank (Büro für Historische Bauforschung, Mainz)
Późnoromańska architektura obronna - wyniki badań a historia
architektury i konserwacja zabytków (Spätromanische Wehrarchitektur -
Historische Bauforschung und Architekturgeschichte sowie Denkmalpflege)

10.00-10.30
dyskusja i podsumowanie / Diskussion und Resümee

10.30-11.00
przerwa na kawę / Kaffeepause


Blok tematyczny V / Themenblock IV
Kształcenie w zakresie badań architektonicznych / Die Ausbildung im
Bereich der Bauforschung

11.00-11.30
Maria Brykowska (Politechnika Warszawska)
Studium Podyplomowe Badań Zabytków Architektury na Wydziale Architektury
Politechniki Warszawskiej (1978-1988) - w świetle standardów
konserwatorskich (Das postgraduale Studium der Erforschung von
Architekturdenkmalen an der Architekturfakultät der Technischen
Hochschule Warschau (1978-1988) im Lichte der denkmalpflegerischen
Standards)

11.30-12.00
Elke Nagel (Technische Universität, München)
Bauforschung an der TU München - Ein Lehr- und Forschungsgebiet mit
langer Tradition und lebendiger Gegenwart (Badania architektoniczne na
Uniwersytecie Monachijskim - dziedzina dydaktyczna i badawcza z długą
tradycją i żywą teraźniejszośią)

12.00-12.30
Leszek Kajzer (Uniwersytet Łódzki)
Uwagi o dziejach i metodzie badań archeologiczno - architektonicznych
(Anmerkungen zur Geschichte und Methode der
archäologisch-architektonischen Forschungen)

12.30- 13.00
Janusz Krawczyk (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Badania architektoniczne jako kluczowy etap kształcenia
konserwatorskiego na kierunku Ochrona Dóbr Kultury UMK (Historische
Bauforschung als Schlüsseletappe der denkmalpflegerischen Ausbildung in
der Fachrichtung Kulturgüterschutz der Nikolaus-Kopernikus-Universität)

13.00-14.00
dyskusja, podsumowanie bloku i sesji / Diskussion und Resümee des
Themenblocks und der Tagung

14.00-15.00
przerwa obiadowa / Mittagspause

15.00-18.00
prezentacje terenowe metod badawczych wybranych zabytków Torunia /
Vorstellung der Forschungsmethoden an ausgewählten Denkmalen in Thorn

- Bożena Zimnowoda-Krajewska - toruńskie domy mieszczańskie (Das Thorner
Bürgerhaus)

- Ulrich Schaaf - XIX-wieczna architektura szkieletowa Bydgoskiego
Przedmieścia (Die Fachwerkarchitektur des 19. Jahrhunderts in der
Bromberger Vorstadt)

- Maciej Prarat - średniowieczna więźba kościoła pw. św. Jana
Ewangelisty i św. Jana Chrzciciela w Toruniu (Der mittelalterliche
Dachstuhl in der Kathedrale Johannes des Täufers und Johannes des
Evangelisten in Thorn)