Seminarie Constant Permeke en het interbellum modernisme

(English version below)

Het Permekemuseum in Jabbeke, België bevat het familiehuis, het schildersatelier en het beeldhouwatelier van de modernistische kunstenaar Constant Permeke (1886-1952). Het is omringd door een uitgestrekte tuin te midden van wat ooit een heel landelijke omgeving was.

Constant Permeke bewoog zich op een scharnierpunt in de samenleving, met een voet in het modernisme en andere in de traditie van onder meer Rembrandt, Rubens, Goya en Van Gogh. Hoewel hij vaak omschreven wordt als een van de kernfiguren van het Vlaams expressionisme, overstijgt hij onmiskenbaar de lokale context.

Waar Permeke oog voor had, was de onvoorwaardelijke, authentieke schoonheid die schuilt in de eenvoud van het gewone leven. Dat vond hij bijvoorbeeld terug in de verbondenheid van de mens met de natuur, het zachte, vlakke landschap met de laaghangende grijze luchten, de uitgestrekte watermassa van de Noordzee, het verstilde klassieke vrouwelijke naakt, het tedere moederschap of de doodgewone handelingen van elke dag. Deze onderwerpen benaderde hij met een milde, humanistische blik.

Constant Permeke was een schilder in hart en nieren. Hij combineerde de techniek van het schilderen – krachtige borstelstreken, toetsen, vegen en vlekken – met tekenen en omlijnen. Het ging hem om het spel en het proces bij het creëren, de zoektocht en het experiment, het constant beslissen om door te gaan of los te laten. Wars van taboes en beperkingen, volledig in de lijn van het modernisme, zocht Constant Permeke hoe hij het academisme kon wentelen of doorbreken, hoe hij de schilderkunst telkens opnieuw kon definiëren.

Het vernieuwde Permekemuseum wil een aantal vensters openen, het perspectief doen kantelen. Het wil Constant Permeke terug op de nationale en internationale kaart zetten en de eenzijdige perceptie op zijn oeuvre doorbreken. Wisselende tentoonstellingen bieden de mogelijkheid tot reflectie over de condition humaine van de toekomst en een aansluiting bij het humanisme en het modernisme van Constant Permeke uit het verleden. Kunstenaars uit de internationale kunstwereld vandaag worden uitgenodigd om hun werk te laten resoneren met Permekes kunst. Op zoek naar verwantschap en contrast, om de diversiteit en diepgang van Permekes kunst te illustreren en te bekrachtigen. Zijn werk vraagt immers om telkens opnieuw te worden bekeken vanuit nieuwe perspectieven.

Het Permekemuseum profileert zich ook als een kenniscentrum rond Constant Permeke, waar het archief en de kennis rond de kunstenaar worden gecentraliseerd. Het vormt een stevige basis voor academisch onderzoek, dat onder meer zal resulteren in een overzichtscatalogus.
Het Permekemuseum is momenteel gesloten voor renovatie. De heropening is voorzien voor de lente van 2024.

We missen een genuanceerde en gevarieerde visie op de kunst van Constant Permeke, in relatie tot het bredere internationale netwerk. Met deze oproep willen we een eerste aanzet geven voor verder onderzoek rond Permeke in al zijn complexiteit en heterogeniteit.

Enkele mogelijke onderwerpen zijn:
- Hoe verhoudt de kunst van Permeke zich tot het modernisme?
- Het beeldend experiment in het modernisme en bij Constant Permeke.
- Het modernisme binnen de beeldende kunst in het interbellum in België, Frankrijk, Nederland en Duitsland.
- De verhouding van Constant Permeke tot Emil Nolde, Erich Heckel, Ossip Zadkine, Pablo Picasso en andere kunstenaars uit zijn tijd.
- De rol van Permeke voor de promotie van de Belgische kunst in het buitenland.
- De humanistische visie van Constant Permeke in verhouding tot tijdgenoten.
- Thema’s uit Permekes kunst zoals familie en intimiteit, berusting in het lot, kracht en kwetsbaarheid, mens zijn, dier zijn, verbondenheid met de natuur.

Om deel te nemen aan deze oproep, gelieve een abstract in te dienen van max. 3000 tekens (inclusief spaties) en een wetenschappelijk CV van max. 1500 tekens ten laatste op maandag 8 mei 2023 naar inne.gheeraertmuzee.be. De abstracts zullen geselecteerd worden door een wetenschappelijk comité. De auteurs van de geselecteerde samenvattingen worden gecontacteerd ten laatste op maandag 22 mei 2023 met richtlijnen over de verdere uitwerking.

Op vrijdag 25 augustus 2023 wordt een seminarie rond Constant Permeke georganiseerd in het Permekemuseum. Ingediende voorstellen kunnen in aanmerking komen om te presenteren op het seminarie, in de vorm van een korte lezing van een 20-tal minuten. Een selectie van de uitgewerkte papers zal ook opgenomen worden in de algemene publicatie over Permeke bij de heropening van het Permekemuseum.

Teksten in Nederlands, Frans en Engels worden aanvaard.

English version:

The Permeke Museum in Jabbeke, Belgium contains the family home, the painting studio and the sculpture studio of modernist artist Constant Permeke (1886-1952). It is surrounded by a vast garden amid what was once a very rural setting.

Constant Permeke moved at a pivotal point in society, with one foot in modernism and another in the tradition of Rembrandt, Rubens, Goya and Van Gogh, among others. Although often described as one of the core figures of Flemish expressionism, he unmistakably transcended the local context.

What Permeke had an eye for was the unconditional, authentic beauty that lies in the simplicity of ordinary life. He found this, for instance, in man's connection with nature, the soft, flat landscape with its low-hanging grey skies, the vast body of water of the North Sea, the hushed classical female nude, tender motherhood or the mundane everyday actions. He approached these subjects with a gentle, humanistic gaze.

Constant Permeke was a painter at heart. He combined the technique of painting - powerful brushstrokes, touches, smudges and stains - with drawing and outlining. He was all about the play and process of creating, the quest and experimentation, the constant decision to continue or let go. Averse to taboos and restrictions, fully in line with modernism, Constant Permeke sought how to roll over or break through academism, how to redefine painting again and again.

The revamped Permeke Museum wants to open a number of windows, tilt the perspective. It wants to put Constant Permeke back on the national and international map and break through the one-sided perception of his oeuvre. Changing exhibitions offer an opportunity to reflect on the condition humaine of the future and a connection to Constant Permeke's humanism and modernism of the past. Artists from the international art world today are invited to make their work resonate with Permeke's art. In search of kinship and contrast, to illustrate and empower the diversity and depth of Permeke's art. After all, his work demands to be viewed again and again from new perspectives.

The Permeke Museum also presents itself as a knowledge centre around Constant Permeke, centralising the archive and knowledge about the artist. It forms a solid basis for academic research, which will result, among other things, in a retrospective catalogue.
The Permeke Museum is currently closed for renovation. Its reopening is scheduled for spring 2024.

We lack a nuanced and varied view of Constant Permeke's art, in relation to the wider international network. With this call, we want to provide an initial impetus for further research around Permeke in all his complexity and heterogeneity.

Some possible topics are:
- How does Permeke's art relate to modernism?
- The visual experiment in modernism and with Constant Permeke.
- Modernism within visual art in the interwar period in Belgium, France, the Netherlands and Germany.
- Constant Permeke's relationship with Emil Nolde, Erich Heckel, Ossip Zadkine, Pablo Picasso and other artists of his time.
- Permeke's role in promoting Belgian art abroad.
- Constant Permeke's humanist vision in relation to contemporaries.
- Themes from Permeke's art such as family and intimacy, resignation to fate, strength and vulnerability, being human, being animal, connection with nature.

To participate in this call, please submit an abstract of up to 3000 characters (including spaces) and a scientific CV of max. 1500 characters no later than Monday, 8 May 2023 to inne.gheeraertmuzee.be. Abstracts will be selected by a scientific committee. Authors of the selected abstracts will be contacted no later than Monday 22 May 2023 with guidelines on how to proceed.
A seminar on Constant Permeke will be organised at the Permeke Museum on Friday 25 August 2023. Submitted proposals may be considered for presentation at the seminar, in the form of a short 20-minute lecture. A selection of the prepared papers will also be included in the general publication on Permeke at the reopening of the Permeke Museum.

Texts in Dutch, French and English will be accepted.